Ποιητική, τεύχος 3 (Άνοιξη-Καλοκαίρι 2009)

eg56Αγορά  € 19,36

Όπως γράφει ο George Oppen στο προφητικό του δοκίμιο «Ο χώρος της σκέψης», που περιέχεται στο 3ο τεύχος του περιοδικού Ποιητική: «Η σύγχρονη ποίηση ξεκινά με αποφασιστικότητα να βρει την εικόνα, αυτό με το οποίο έρχεται κανείς αντιμέτωπος, αυτό που κάθε μέρα βλέπει και του οποίου το νόημα έχει γίνει το νόημα και το χρώμα της ίδιας της ζωής».

Στον σημαντικότερο εν ζωή Αμερικανό ποιητή, τον John Ashbery, που εδώ και δεκαετίες συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο ριζοσπαστικές και καινοτόμες ποιητικές φωνές διεθνώς, είναι αφιερωμένες πολλές σελίδες αυτού του τεύχους: η Νίνα Μπούρη μεταφράζει το γνωστό και πρωτοποριακό δοκίμιο του Άσμπερυ «Η αόρατη αβανγκάρντ», ο Χάρης Βλαβιανός επιλέγει μερικά εμβληματικά ποιήματα απ’ όλο το φάσμα της ποιητικής διαδρομής του Νεοϋορκέζου ποιητή, ξεκινώντας από τη συλλογή Some Trees του 1956 και φτάνοντας ως την τελευταία, A Worldly Country του 2007, και ο Χρήστος Χρυσόπουλος την πρόσφατη συνομιλία του Άσμπερυ με τον Ben Hickman στο Poetry Review (Χειμώνας 2008), η οποία φωτίζει πολλές πτυχές της διαδρομής του στα αμερικανικά γράμματα.

Ένα άλλο ιδιότυπο αφιέρωμα είναι αυτό που φέρει τον παράδοξο τίτλο «Οι μύγες του Χάρου», το οποίο επιμελήθηκε ο Σάκης Σερέφας. Ο ίδιος μεταφράζει ποιήματα δώδεκα κορυφαίων ποιητών (Ντίκινσον, Μπωντλαίρ, Κίπλινγκ, Ματσάδο, Μπρουκ, Μοντάλε, Σαπίρο, Ζυμπόρσκα, Σέξτον, Πλαθ, Πήκοκ, Μπρώτιγκαν) τα οποία περιέχουν «μύγες που βομβίζουν το τραγούδι του Χάρου».

Στο 3ο τεύχος έχει δοθεί και πάλι έμφαση σε Έλληνες ποιητές, πρεσβύτερους αλλά και νεότατους, που με το έργο τους —ποιητικό, μεταφραστικό, δοκιμιακό— συμβάλλουν στην ανανέωση και αναζωογόνηση της ποίησης και τροφοδοτούν ο καθένας με τον τρόπο του τις αισθητικές αναζητήσεις της εποχής μας (Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, Γιώργος Μπλάνας, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Θοδωρής Χιώτης, Σωτήρης Σελαβής, Γιώργος Λίλλης, Μαριάννα Τσιλή, Βασιλική Φωτάκου, Γιώργος Λαμπράκος, Άγης Μπράτσος, Γρηγορία Πούλιου).

Στον χώρο της ξένης ποίησης πρέπει να επισημανθεί η μετάφραση δύο κορυφαίων Γερμανών ποιητών, της Ulrike Draesner και του Johann Tammen από τη Βερονίκη Δαλακούρα και τη Δήμητρα Χριστοδούλου (επιμ. αφιερώματος Μαρία Τοπάλη) και τεσσάρων ποιημάτων του κλασικού Hugo Von Hofmannstahl από τον Γιώργο Βαρθαλίτη. Επίσης, η μετάφραση δώδεκα ποιημάτων του Charles Baudelaire από τον Παναγιώτη Μουλλά και η απόδοση ποιημάτων του σπουδαίου Αμερικανού ποιητή Mark Strand από τη Μάνια Μεζίτη, καθώς και ποιημάτων της σημαντικότατης Ιταλίδας ποιήτριας Μπιανκαμαρία Φραμπόττα από τη νεοελληνίστρια PaolaMariaMinucci και τον Χρήστο Μπιντούδη. Τέλος, αξίζει να υπογραμμίσουμε τη μετάφραση του θεατρικού έργου/ποιήματος (που αντλεί από την παράδοση του θεάτρου Νο) «Ο ποδηλάτης» του Paul Goodman από τον Γιώργο Μπλάνα., καθώς και τη μετάφραση του πολυσυζητημένου έργου «V» του Τόνυ Χάρρισον (από την Έφη Παπαδόδημα), γνωστού στην Ελλάδα και από τις διασκευές του αρχαίων τραγωδιών, το οποίο, όταν κυκλοφόρησε το 1985, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στους συντηρητικούς κύκλους του αγγλικού κοινοβουλίου λόγω του τολμηρού περιεχομένου και του ωμού λεξιλογίου του.

Στον χώρο του δοκιμίου, εκτός από το προαναφερθέν κείμενο του Όππεν, ξεχωρίζουν οι μελέτες του Βασίλη Λαμπρόπουλου και Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, οι οποίοι εισηγούνται μια νέα ανάγνωση του ελληνικού ποιητικού κανόνα και της σολωμικής κριτικής, αντίστοιχα, και τα δοκίμια «Πέρα από την εξομολόγηση» της βραβευμένης Αμερικανίδας ποιήτριας και δοκιμιογράφου Alicia Ostriker (η οποία εξετάζει με τρόπο διεισδυτικό και πρωτότυπο τη σχέση «εξομολόγησης και μαρτυρίας» στη μεταμοντέρνα ποίηση) και «Η δυνητική λογοτεχνία» του François Le Lionnais (ο οποίος μας ξεναγεί στο εργαστήριο της ομάδας ΟULIPO). Τέλος, ο νομπελίστας Eugenio Montale μάς δίνει ένα εξαιρετικό δείγμα της διαύγειας που χαρακτηρίζει την ποιητική του σκέψη στα δύο μικρά δοκίμια «Η ποίηση ως τέχνη» και «Παραλλαγές».

Πλούσιες είναι οι σελίδες της κριτικής (όπου το έργο της αποτίμησης αναλαμβάνουν γνωστοί κριτικοί και ποιητές) και των σχολίων, όπου, υπό τον γενικό τίτλο «Εt cetera» ο Χάρης Ψαρράς, ο Άλκης Παναγιώτου και ο Γιώργος Βέλτσος αναλύουν πτυχές του έργου του Philip Larkin, τεσσάρων Ρώσων ποιητών (Αχμάτοβα, Μαγιακόφσκι, Μάντελσταμ, Τσβετάγιεβα) και του Ηλία Λάγιου αντίστοιχα. Τέλος, ο Θάνος Σταθόπουλος υπογράφει ένα πολύ προσωπικό κείμενο για τον πρόσφατα χαμένο Τάσο Δενέγρη, ενώ ο Σ.Μ. μεταφράζει τέσσερα ποιήματα του Verlaine.


Περιεχόμενα

ΠΟΙΗΣΗ

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Τέσσερα ποιήματα
Charles Baudelaire, Δώδεκα άνθη του κακού [Προλογικό σημείωμα-Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς]
Γιώργος Μπλάνας, Στασιωτικό
Ulrike Draesner – Johann P. Tammen, Ποιήματα [Επιμέλεια αφιερώματος: Μαρία Τοπάλη – Μετάφραση: Βερονίκη Δαλακούρα, Δήμητρα Χριστοδούλου]
Θοδωρής Χιώτης, Δεξαμενή Ι: Κώδικες & συντεταγμένες
Σάκης Σερέφας, Οι μύγες του Χάρου
Σωτήρης Σελαβής, Αποσπάσματα
Γιώργος Λίλλης, Νέα ποιήματα
Θεόδωρος Τερζόπουλος, Αρμονία
Μαριάννα Τσίλη, Επτά ποιήματα
Paul Goodman, Ο ποδηλάτης [Εισαγωγή-Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας]
Βασιλική Φωτάκου, Φοιβόλαμπος
Tony Harrison, «V» και άλλα ποιήματα [Εισαγωγή-Μετάφραση: Έφη Παπαδόδημα]
Γιώργος Λαμπράκος, Από τη συλλογή «Ονειροπώληση»
Άγης Μπράτσος, Τιμή γνωριμίας
Mark Strand, Η ιστορία της ζωής μας [Μετάφραση: Μάνια Μεζίτη]
Γρηγορία Πούλιου, Έξι ποιήματα
Hugo von Hofmannsthal, Τέσσερα ποιήματα [Μετάφραση: Γιώργος Βαρθαλίτης]
Biancamaria Frabotta, Η καθιστική ζωή [Μετάφραση: Paola Maria Minucci, Χρήστος Μπιντούδης]

ΑΦΙΕΡΩΜΑ – JOHN ASHBERY

Η αόρατη αβανγκάρντ [Μετάφραση: Νίνα Μπούρη]
Ο «Ζωγράφος» και άλλα ποιήματα [Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός]
Out of the fermet [Μετάφραση-Σχόλια: Χρήστος Χρυσόπουλος]

ΔΟΚΙΜΙΟ

François Le Lionnais, Η δυνητική λογοτεχνία [Μετάφραση-Επίμετρο: Ελένη Κοσμά, Στέργιος Μήτας]
Βασίλης Λαμπρόπουλος, Για έναν εναλλακτικό κανόνα της νεότερης ελληνικής ποίησης
Alicia Ostriker, Πέρα από την εξομολόγηση: η ποιητική της μεταμοντέρνας μαρτυρίας [Μετάφραση-Σημειώσεις: Θοδωρής Χιώτης]
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Άνοδος και πτώση της σολωμικής κριτικής
George Oppen, Ο χώρος της σκέψης [Μετάφραση: Γαλάτεια Δημητρίου]
Eugenio Montale, Δύο κείμενα [Μετάφραση: Ειρήνη Παπακώστα, Ελένη Τουλούπη]

ΚΡΙΤΙΚΗ

Άλκηστις Σουλογιάννη
Τιτίκα Δημητρούλια
Γιώργος Μπλάνας
Γιώργος Βέης
Μορφία Μάλλη
Γιώργος Χαντζής
Μαρία Τοπάλη
Αλέξης Ζήρας
Μιχαήλ Χ. Ρέμπας
Γιώργος Βαρθαλίτης
Αθηνά Βογιατζόγλου
Γιώργος Λίλλης

ET CETERA

Χάρης Ψαρράς, Clemens Brentano – Philip Larkin
Σ.Μ. Paul Verlain. Τέσσερα ποιήματα
Άλκης Παναγιώτου, Αχμάτοβα – Μαγιακόφσκι – Μάντελσταμ – Τσβετάγεβα
Θάνος Σταθόπουλος, Ο τίτλος είναι δύσκολος. Μνήμη Τάσου Δενέγρη [1934-2009]
Γιώργος Βέλτσος, Η αρπαγή της μούτας